Deze column is eerder verschenen in het maartnummer van Het onderwijsblad
Een viertal basisscholen neemt de doorstroomtoets niet af. Bestuurder Elkerbout legt uit waarom. Een verplichte toets die leerlingen vergelijkt is idioot omdat die niks zegt over de ontwikkeling van kinderen. Aldus de nieuwssite nu.nl.
En ja, acht doorstroomtoetsen, decennialang opportunistisch politiek gepruts rond vroege selectie met valse beelden als sjoelbak en kinderen opsluiten in een hokje, het daaruit voortkomend opgefokt calculerend gedrag van ouders en scholen, het is inderdaad meer dan gênant. Maar zoom even uit. Kinderen gaan na acht jaar basisonderwijs naar een ander schooltype. Onderwijzers hebben een onderbouwd beeld van de kwaliteiten van hun leerlingen. Op basis daarvan komen ze tot een advies. En dan pas komt die doorstroomtoets. Bij een afwijkend resultaat kan het advies in overleg met kind en ouders naar boven worden bijgesteld. Kortom, een zorgvuldige procedure. Aan de randen van het stelsel is het advies bovendien meestal helder en juist. De onzekere middengroep belandt in het mavo/havo deel met een wirwar van homo- en heterogene brugklassen. De keuze is aan de ouders. En terwijl het aantal havo/vwo adviezen hoger ligt dan 20 jaar terug, blijft doorstroming naar het hoger onderwijs via het vmbo ook mogelijk. En geen zin in doorstuderen? Niks mis mee. Ik heb onlangs mijn auto laten repareren, de verwarmingsketel laten controleren, aardige mensen met plezier in het werk en een hoger uurloon dan het mijne.
Ook het momentopname-argument van Elkerbout is misplaatst. Het Nederlands stelsel kent een grote vrijheid in hoe kinderen op school leren, maar wat ze leren verdient gelijkheid. Een gedeelde degelijke basiskennis houdt nu eenmaal onze samenleving bij elkaar. De grondwettelijke aanhoudende zorg van de minister vertaalt dit uitgangspunt onvermijdelijk naar landelijk afgenomen toetsen. Het centraal examen en de doorstroomtoets bieden kinderen een extra kans op succes buiten hun school om en de minister krijgt zicht op leerresultaten. Laat daarom kinderen aan het einde van de onderbouw VO ook zo’n nationale gestandaardiseerde toets maken. De leerling die op 3 mavo hoog scoort verdient dan een doorstroomrecht naar 4 havo. En als dat vaak voorkomt vraagt de inspectie: waarom plaatsen jullie kinderen structureel verkeerd?
Vergeet nooit waar het echte vroege selectiefalen zich bevindt: vmbo-ertjes determineren, op basis van afkomst, ondersteund door leerlingvolgsysteemstatistieken, vanaf groep drie van de basisschool, waarna de lage verwachtingen als vanzelf realiteit worden. En het verbetertraject is bekend. Slimme leraren met hoge verwachtingen, een kristalhelder pedagogisch didactisch klimaat, directe instructie, een op dit totaalpakket keihard sturende leiding, daar zit de werkelijke bijdrage van scholen aan de reductie van de kansenongelijkheid. Deze maatschappelijke uitvoeringswinst materialiseren, laat dat nu net de opdracht van de onderwijsbestuurder zijn. Zo zie je maar, als bestuurders de rebel uithangen en de domme mediakudde gretig in het aas bijt, is wantrouwen op zijn plaats.
Be First to Comment