Het is wat. Dat lerarentekort. De kranten schrijven er apocalyptisch over. Maar wat is het eigenlijk? Waar komt het vandaan?
Een voorbeeld. Het Financieel Dagbladschrijft; scholen kunnen het vak informatica niet meer verzorgen. Omdat er geen leraren zijn. De vakvereniging van docenten reageert geschokt. Informatica, een vak van en voor docenten. Dat gaat nu ophouden. Een kleinmenselijk drama.
Mooi gesproken, maar hele hordes hebben dit vak nooit gehad en het gaat prima met ze. En er is nog iets. Mijn zoon is onlangs afgestudeerd aan een informaticaopleiding.
In de minor kon hij een onderwijsvariant doen. Geen haar op zijn hoofd die eraan dacht. Waarom? Er zijn geen banen! Hooguit piepkleine functies waar hij concurreert met zittend personeel met een computercursus. Bovendien, het onderwijs laat zich aan hem niet zien. Dat doen bedrijven wel. De banen komen naar hem toe. Tegen een startsalaris tussen de 2500 en 2700 euro. Precies wat een beginnende kandidaatnotaris, advocaat en… leraar verdient. Maar die bedrijven scouten. Actief. Maken nieuw personeel belangrijk. De werkgever klapt bij de afstudeerpresentatie van mijn zoon de handen blauw. Zet daar onze autonome onderwijsondernemers naast. Die schrikken pas wakker als er een vacature is, om die 0,321 fte vervolgens in paniek en onzorgvuldig in te vullen. Afgelopen zomer zelf veel gesolliciteerd. Nog nooit zo respectloos behandeld. Mijn studenten op de universiteit moeten na verzenden van een brief zelf informeren naar het verdere verloop. Een bevestiging of afwijzing krijgen ze meestal niet. Deze jonge leraren kunnen elders aan de slag en pats, weg zijn ze.
De mediabeschouwingen over het lerarentekort zijn bizar oppervlakkig. Een vak verdwijnt. Een leraar wordt ziek. Niemand zit naast de telefoon te wachten om te mogen invallen. Tja, wat dacht je dan? De vervangingsmarkt is afgeroomd door uitzendbureaus die leraren wegzetten tegen dubbele loonkosten. Bovendien, het probleem ‘een warm lichaam voor de klas’, voor anderhalf tientje per uur, het salaris van de werkster, is oplosbaar. Maar het echte lerarentekort, de cocktail van opleidingen met lage status, niet competitief, de wervingsonmacht van scholen, de ambitieuze hoogopgeleide twintiger met arbeidsmarktkracht wil daar niet bij horen, precies dat lerarentekort is de oorzaak van sluipende kwaliteitsdaling. Gevolg? Slechte lessen vreten de motivatie voor leren op school weg. De enige echte reden voor groeiende kansenongelijkheid.
Ziehier de vernietigende kracht van een kwalitatief lerarentekort. Rinnooy Kan constateerde dat reeds in 2007. Geen politicus of bestuurder heeft het daar nog over. Stampvoetend schreeuwen om meer geld gaat daarentegen prima. Maar een miljard meer, altijd fijn, maar het helpt geen fuck. Dat deden we tien jaar terug namelijk ook. De neergang ging ongeremd verder. Slecht bestuur, dat is de kwestie. Doe daar wat aan. En snel, want anders hoef het niet meer.
Beste Ton,
Allereerst wil ik je hierbij melden, dat jouw commentaren in AOB blad voor mij het belangrijkste zijn(als nu 5 jaar gepensioneerde leraar MBO) en daarom wil ik ook minimaal een keertje reageren.
Lees ik het nou goed ? “afgelopen zomer zelf gesolliciteerd” , hopelijk niet gedwongen of zo ….
Als ROC dienaar(vakken/sectieleider/studiecoördinator : na, sk, ict, p(art.)d(digit.)o(nderzoeker) heb ik de uitholling na de lumpsum invoering en de raamwet van te dichtbij meegemaakt.
Deelgenoot geweest van ontslag van zittende opl. managers, directeuren, en vele collega’s(met meer inzicht en dus ruziemakend).
Samenwerkend met nieuw aangestelde manager(later directeur geworden), medium tussen directeuren/managers en collega’s voor het praktische werk.
Lumpsum, zonder scheiding van exploitatie/personeelskosten, goedgekeurd zien worden door AOB, afgekeurd door COB, waarna het weggooien van(het direct al mindere geld vergeleken met voor de fusie golf) kon beginnen.
Na jaren van fusies intra-MBO tm MBO-VMBO(nog geen lumpsum) trok de RABO bank uiteindelijk de stekker eruit. Amarantis overleden.
Slob gaat kijken waar het geld heen gaat : Volkskrant heeft al wat geschreven, nog een paar voorbeelden uit mijn praktijk :
-achteraf onzinnige cursussen(voor leraren) over :
time management, competentie leren, plannen van aanpak, 360graden feedback, team building in alle soorten en maten, zelf je curiculum opstellen(zonder samenspraak met andere scholen, je concurenten) enz.
-verhuizingen heen en weer, mooie plekken voor directie
-weggooien van schoolborden en werken met gammele white boards(vgl wat ze op Stanford doen)
-wrakkige ict netwerken en leerlingen laptops laten aanschaffen
-gebouwen laten ontwerpen, nog net niet gebouwd, ZuidAs was goed genoeg, mochten we ook wel eens komen !
Vergelijk dat eens met : halve groepen met nat proefjes, verslagen inclusief foutenberekening, regionale overleggen met vakcollega’s over leerstof en exameninhoud, 2 keer per jaar, eigen vak-budget per jaar enz.
Ik wil maar zeggen, dat jouw teksten mij elke keer ook weer raken en opstandig maken, waarmee ik nu niet veel meer mee kan.
Groeten,
Jan Bruning
Beste Jan, dank voor je aardige bericht! groeten, ton van haperen